De meeste vrouwen met PCOS hebben ook te maken met overgewicht. Overgewicht speelt een belangrijke rol in de klachten die vrouwen met PCOS ervaren. Gewichtsbeheersing is dan ook een primaire behandelingsstrategie.
Dit maakt de behandelingsstrategie lastiger voor vrouwen met PCOS en een normaal lichaamsgewicht. Duidelijk is wel dat voeding nog steeds een cruciale rol speelt in het managen van verstoringen waar ook “lean PCOS” patiënten mee te maken hebben: insulineresistentie, hyperandrogenisme en verhoogde ontstekingsmarkers.
Ik schreef een wetenschappelijke review over effectieve voedingsinterventies voor deze specifieke subgroep. Hieronder lees je de abstract en de conclusie. Het hele artikel kun je hier lezen.
Voedingsadvies PCOS zonder overgewicht: Abstract
Polycysteus ovarium syndroom (PCOS) is een complexe hormonale en metabole aandoening die wereldwijd 10-15% van de vrouwen in hun reproductieve jaren treft. Overgewicht en PCOS worden in de literatuur veelvuldig met elkaar in verband gebracht en gewichtsverlies wordt daarom ook beschouwd als een van de eerste en belangrijkste behandelingsstrategieën bij PCOS. De focus op
gewichtsverlies en overgewicht bij PCOS maakt de diagnose en behandeling van dit syndroom ingewikkelder vrouwen met lean PCOS, een subgroep van PCOS patiënten met een normaal lichaamsgewicht. Hoewel vrouwen met lean PCOS en obese PCOS bepaalde overeenkomsten vertonen in hun metabole profielen, verschillen ze ook aanzienlijk op verschillende vlakken, zoals lichaamssamenstelling, hormonale balans en andere metabole parameters. Om tot succesvolle behandelingen te komen voor lean PCOS, moeten deze behandelingen worden afgestemd op de specifieke afwijkingen van deze subgroep. Het is bekend dat voeding van groot belang is bij de behandeling van PCOS. Deze wetenschappelijke review is daarom gericht op het identificeren van
geschikte voedingsinterventies voor de behandeling van lean PCOS. Deze review gaat in op de lichamelijke, hormonale en metabole afwijkingen van vrouwen met lean PCOS en evalueert het effect van verschillende voedingsinterventies – zoals het mediterrane en ketogene dieet en verschillende natuurlijke supplementen – bij vrouwen met lean PCOS, om zo tot concrete voedingsstrategieën te
komen die geschikt zijn voor deze specifieke doelgroep.
Voeding voor vrouwen met PCOS en een normaal lichaamsgewicht: conclusie
Deze review onderzocht het effect van voedingsinterventies op de behandeling van vrouwen met Lean PCOS. De studies die voor deze review geraadpleegd zijn tonen aan dat vrouwen met lean PCOS te maken hebben met verschillende lichamelijke, metabole en
hormonale afwijkingen, zoals insuline resistentie, hyperandrogenisme, verhoogde ontstekingsmarkers en verstoringen in de geslachtshormonen. Op basis hiervan wijken vrouwen met lean PCOS af van vrouwen van gelijk gewicht zonder PCOS en vertonen ze
overeenkomsten met obese PCOS patiënten. De gemeenschappelijke kenmerken tussen lean PCOS en obese PCOS patiënten suggereren dat bepaalde voedingsinterventies, die vaakgericht zijn op vrouwen met obese PCOS, ook effectief kunnen zijn voor vrouwen met lean PCOS.
Toch laat de literatuur ook duidelijke verschillen zien. Vrouwen met Lean PCOS hebben niet alleen een andere lichaamssamenstelling, maar vaak ook minder uitgesproken hormonale en metabole symptomen, zoals een lagere mate van insulineresistentie en een minder hoog risico op zoals diabetes type 2. De voedingsinterventies die het meest geschikt lijken voor vrouwen met Lean PCOS verschillen daarom in sommige opzichten van die voor vrouwen met overgewicht en PCOS. Gewichtsverlies en calorierestrictie is een primaire factor in de behandeling van PCOS voor vrouwen met overgewicht die in veel studies terugkomt. Voor vrouwen met lean PCOS is dit niet aan de orde. Onderzoek suggereert dat de nadruk bij deze subgroep moet liggen op gewichtsbehoud, het verbeteren van insulinegevoeligheid, het verminderen van ontstekingen, en het ondersteunen van de hormonale balans, zonder gewicht te verliezen.
Er is nog geen universeel erkende voedingsaanpak voor vrouwen met lean PCOS, maar verschillende interventies lijken effectief. Het optimaliseren van de verhouding macro- en micronutriënten zou een positief effect hebben op ontstekingen, lipiden, insulineresistentie en de hormonale balans, maar er is nog geen duidelijkheid over de optimale verhouding van macro- en micronutriënten. Uit de resultaten blijkt dat een dieet met een lage glycemische index kan helpen bij het verbeteren van insulineresistentie en een positief effect zou kunnen hebben op hyperandrogenisme, de hormonale balans en het lipiden metabolisme.
Het Mediterrane dieet biedt ook voordelen dankzij de ontstekingsremmende en anti oxidatieve eigenschappen. Studies hebben aangetoond dat dit dieet effectief is bij het verminderen van ontstekingswaarden, het reguleren van hormonale disbalans en het verminderen van insuline resistentie, zaken die duidelijk van belang zijn voor vrouwen met lean PCOS. Een combinatie van het mediterrane en ketogene dieet werd ook succesvol getest bij PCOS patiënten en zou het positieve effect op de behandeling van lean PCOS kunnen vergroten. Toch is voorzichtigheid met betrekking tot deze conclusies geboden, aangezien er geen onderzoeken zijn met lean PCOS patiënten als specifieke doelgroep.
Er is ook bewijs dat natuurlijke supplementen effectief zouden kunnen zijn in de behandeling van lean PCOS. De rol van vitamine D in insuline resistentie, hirsutisme, onvruchtbaarheid en risico op hart- en vaatziekten bij lean PCOS blijkt duidelijk uit onderzoek. De inzet van vitamine D suppletie heeft een positief effect op insulinegevoeligheid, lipiden, en androgenen en onderzoekers stellen dat het zou kunnen bijdragen aan het herstellen van een regelmatige ovulatie. Suppletie met myo-inositol lijkt ook een positief effect te hebben op insuline resistentie en de hormoonbalans, hoewel de effectiviteit ervan controversieel is bij Lean PCOS zonder significante insulineresistentie. L-carnitine zou als aanvullende therapie een positief effect hebben op insulineresistentie, maar het bewijs hiervoor is nog beperkt. Aanvullend onderzoek zou deze resultaten verder moeten bevestigen.
Hoewel onderzoek aantoont dat voedingsinterventies effectief kunnen zijn bij de behandeling van lean PCOS, blijft er veel onduidelijkheid over welke voedingsaanpassingen specifiek geschikt zijn voor deze subgroep.
Voeding en leefstijl bij PCOS: persoonlijke begeleiding
Wil je persoonlijke begeleiding om jouw PCOS klachten aan te pakken? Plan een gratis kennismaking in.
Ik krijg vaak de vraag of dit ook kan naast een traject in het ziekenhuis. Het antwoord is ja! De behandeling in het ziekenhuis is erop gericht om zo snel mogelijk tot een zwangerschap te komen, maar de onderliggende oorzaken worden niet aangepakt. Als je aan de slag gaat met je voeding en leefstijl, pak je de onderliggende oorzaken aan, waardoor dit het succes van eventuele behandelingen in het ziekenhuis juist kan versterken en je daarnaast je overige klachten – denk aan haaruitval, acné, ongewenste haargroei, spijsverteringsproblemen – aanpakt.
